CULTUUR, DE CULTUREN : WELKE
MIDDELEN
Het woord cultuur is moeilijk om te bepalen. Welke verslagen onderhouden de cultuur en de culturen ? In ieder geval zijn de cultuur en de culturen belangrijke componenten van de identiteit van de persoon en vormen de basis van de democratie.
Mijn woord is niet deze vragen te verdiepen, maar te onderzoeken hoe het eerbiedigen van de cultuur garanderen, de culturele creativiteit veroorzaken en meer over het algemeen een beleid van de cultuur verankeren aan de richting waar wij het aan SEC horen.
Vraagstukken van middelen en methoden.
Ik zal achtereenvolgens, onder de hoek dus van de middelen en de methoden, eerst de bescherming van de cultuur onderzoeken die aan singulier en aan het meervoud wordt gehoord, vervolgens zijn promotie ; anders de problematiek van het behoud van de cultuur vervolgens zegt het vraagstuk van de toegang tot de cultuur en tenslotte die van „de promotie“ van de cultuur op de internationale scène, zijn „marketing“ als deze termijn gebruikt kan worden. Deze korte mededeling zal zich hoofdzakelijk in het historische en politieke veld van de EU in ruime zin dat wil zeggen na zijn uitbreiding inschrijven die dichtbij handhaaft.
1. Het behoud van het culturele erfgoed
De preambule van het Handvest van de fundamentele rechten van de EU die in Nice in december 2000 wordt afgekondigd, verklaart dat „Bewust van zijn geestelijk en moreel erfdeel, de Unie op de ondeelbare en universele waarden van menselijke waardigheid, vrijheid, gelijkheid en solidariteit…“ gebaseerd is
De cultuur onder zijn verschillende aspecten net zo goed filosofische, politieke, architecturale, schilder- of ethisch vormt dit geestelijke en morele erfdeel ; aangezien het woord erfdeel verkieslijk is aan die van erfenis die verleden te veel zou vermelden terwijl het erfdeel naar het heden verwijst ; het waarover de mensheid vandaag beschikt. In deze richting vormt de cultuur evenals het water of de lucht een collectief goed.
Wat het geestelijke bijvoeglijke naamwoord betreft, omvat hij religieus zonder echter het expliciet te vermelden aan deze plaats en het om de leketraditie van verschillende Lidstaten te eerbiedigen
De hier gestelde vraag, onder de enige hoek van het behoud van de cultuur, bestaat daarin namelijk of de voldoende middelen worden verenigd om dit erfdeel te behouden, op de exacte inhoud en de manier om het te behouden ; erfdeel dat als hij zojuist was verdwenen, bijna zou verminderen tot erg politiek niets van de cultuur.
Voorafgaand vraagstuk aangezien het vraagstuk van de cultuur niet te scheiden van de onderwerpen van dit is of van deze culturen. Als de moskee van Kerbala in Irak door de americano-Britse coalitie werd vernietigd, zou deze vernieling van een hoge plaats van de Chiitische verering de wettige woede van de betrokken bevolking naar voren gebracht hebben ; van dezelfde wanneer een taal verdwijnt (verschillende tientallen per jaar) is het een fragment van cultuur dat instort ; wanneer Bartok Hongarije doorkruiste om volkssmalle zijdes te registreren, probeerde de componist om van de vergetelheid een ritme te redden, van de melodieën. Het is een van het bestaansrecht van Unesco die is om aan het werelderfdeel in te schrijven zoals of dergelijk monument en als er plaats om de maatregelen te treffen die zijn bescherming oplegt.
Vraagstuk van dezelfde omvang, dat wil zeggen vraag die het leven van een cultuur verplicht, zoals of de dergelijke Europese Staat moet hij aan het geboorteland obelisk dergelijk maken die de plaats van zijn hoofdstad, zo’n fragment van tempel siert dat de belangrijkste aantrekking van zijn musea vormt ; met andere woorden moet men aan het geboorteland „gevlogen teruggeven“ werken opdat zij de cultuur van het geboorteland nieuw leven blazen binnenkomen ?
Aan sommige van deze verschillende vragen die op de te beschermen inhoud van cultuur betrekking hebben en de middelen om erin te slagen, werden elementen van antwoord bijvoorbeeld aan het Europees Parlement gegeven. Een voorbeeld onder andere, de resolutie van het EP van 16 januari 2001 inzake de bescherming van het wereld-, culturele en natuurlijke erfdeel.
In deze tekst onderstreept het EP hoeveel het erfdeel een sleutelelement van de identiteit van de vennootschappen is en van hun evolutie en hoeveel het belangrijk is om dit collectieve goed te beschermen teneinde het te kunnen overbrengen. In dit verband het EP wenst eveneens qu „aan l“ de toekomst Unesco opent meer de lijst van de ingedeelde plaatsen en monumenten want tot nu toe noteert men sur-représentation van de Europese plaatsen (30 bevinden % zich van de ingedeelde plaatsen in Europa) en meer nog sur-représentation van de christenheid ten opzichte van de andere godsdiensten, van de historische periodes vergeleken met de prehistorische periodes zonder over de voorkeur die aan de architectuur elitair persoon wordt gegeven, over de inheemse architectuur te spreken. Behalve dit oordeel dat over de inhoud van het beschermde erfdeel wordt uitgesproken, vraagt het EP met betrekking tot het behoud strikt genomen van het erfdeel, bijvoorbeeld dat het beroep van „restaurateur“ en garantie in de EU wordt toegegeven, dat de Lidstaten samenwerken nauwer om de illegale handel van kunststukken (vraagstuk van actualiteit ten gevolge van de musés plunderingen van gepleegd in Irak onlangs) te bestrijden. Het EP stelt eveneens voor dat het architecturale erfdeel evenals het milieu ter gelegenheid van bepaalde openbare of particuliere projecten wordt beschermd. Dit betreft in het bijzonder de vraag die onlangs in Frankrijk door de wijzigingen wordt gesteld, die in de wet worden ingevoerd, over de bescherming van de opgravingen en het arrest van de bouwterreinen, onderwerp dat de archeologen terecht ongerust maakt. Betreffende altijd de beschermingsmanieren van het erfdeel, stelt het EP in samenwerking met Unesco en de Raad van Europa, de ontwikkeling van een internationaal juridisch en fiscaal hulpmiddel voor dat de vormen van mecenaat vergemakkelijkt, over het behoud van het culturele erfgoed en natuurlijkheid van de landen van de EU.
Met betrekking tot de privatiseringen, een lid van de commissie van de cultuur van het parlementaire Parlement van de Raad van Europa, heeft Mevrouw Melandri onlangs een aanbevelingsproject betreffende de risico’s inherent aan de toenemende privatisering van de cultuurgoederen bijvoorbeeld in Centraal en Oost-Europa en onlangs in Italië ingediend. Onder deze risico’s, haalt het aanbevelingsproject de verkoop van terreinen waarvan de archeologische rijkdom niet werd verkend, de verkoop van kunstvoorwerpen op de markt zonder enige „naspeurbaarheid“ evenals de ontoereikendheid van de particuliere verzekering van de cultuurgoederen aan. Tenslotte verzoekt het aanbevelingsproject het Comité van de Ministers om een vergelijkend onderzoek over de graad van verantwoordelijkheid van het culturele erfgoed geïmpliceerd zowel door het publiek als particulier evenals een analyse van de afstemming van de bestaande Overeenkomsten uit te voeren op dit gebied tegenover het verschijnsel van privatisering. (Project van aanbeveling die door Mevrouw Melandri wordt voorgelegd en ander op 10 april 2003 Doc. 9788)
2. De vrije deelname en toegang tot de cultuur
Het culturele erfgoed moet niet alleen maar behouden worden maar kunnen leven. Bij gebrek aan deelname van de artiesten en het publiek aan de cultuur bleekt deze zich.
- de vrije deelname aan de cultuur
De vrije deelname aan de cultuur veronderstelt, eerste voorwaarde, de uitdrukkingsvrijheid buiten elke censuur wat niet altijd hetzelfde geval in onze open en democratische samenlevingen zonder over het klimaat van verschrikkelijke onverdraagzaamheid is te spreken die in bepaalde derde landen streng optreedt (het geval van de schrijver Salman Rushdie door ex)
Vervolgens moet men de verscheidenheid van de culturen zoals vermeld in artikel 22 van het Handvest van de fundamentele rechten waarborgen ; vermijden dat er dominerende en beheerste culturen zijn. In dit opzicht wordt het eerbiedigen van de culturele minderheden en minderheids- of regionale talen door twee Overeenkomsten van de Raad van Europa de toepassing van deze overeenkomsten tot uiting komt in verslagen gewaarborgd die bijvoorbeeld het bestaan of niet van televisieprogramma’s, koersen, verkeerstekens of nog van mogelijkheden vermelden om deze minderheidstalen in de betrekkingen met de overheid te gebruiken. Deze verslagen zijn het onderwerp van aanbevelingen aan de Staten partijen bij de Overeenkomsten. Het is zeer betreurenswaardig dat verschillende Lidstaten van de EU nog niet deze Overeenkomsten hebben geratificeerd (met name Frankrijk, België).
Tenslotte wat de naleving van de godsdiensten en de overtuigingen betreft (bronnen van inspiratie van de culturen) het is van belang dat hij, maar in verband met het wereldlijk karakter eveneens wordt gegarandeerd, een wereldlijk karakter die trouwens in de geest bijvoorbeeld van het verslag worden herzien, dat in 2002 door Régis Debray wordt overhandigd, dat wil zeggen een wereldlijk karakter evenmin van onverschilligheid maar van intelligentie ten aanzien van het religieuze verschijnsel, hetgeen tot het onderwijs van de religieuze geschiedenis in het secundair onderwijs zou moeten leiden.
- de toegang tot de cultuur
De cultuur moet niet voor enkelen gereserveerd zijn en alle discriminatie moet op dit gebied zoals op economisch en sociaal niveau gevochten worden (artikel 21 en volgende van het Handvest)
Over het algemeen de afschaffing van de discriminatie die op het ras is gebaseerd, kunnen het soort, de seksuele geaardheid slechts een ontplooiing en een culturele verrijking bevorderen.
Anderzijds moet de cultuur kunnen toegankelijk voor het meest ontdaan zijn wat een inspanning op het gebied van solidariteit van de maatschappij, inspanning impliceert die nog is verre van vervuld te worden als men denkt dat zelfs de verplichte, voorafgaande minimale opvoeding aan elke toegang, aan elke nieuwsgierigheid jegens de cultuur niet de kinderen van de zeer arme families wordt verzekerd, van de vluchtelingen of de gemeenschappen Roms bijvoorbeeld (het niveau van spijbelen is hoger dan men het over het algemeen denkt) Ander voorbeeld : waarom de gevangenen zouden zij van cultuur, een van de beste middelen van psychologische en sociale wederopname (helaas zo zelden aangeboden bij gebrek aan middelen en aandacht) beroofd worden ?
Men meet het de cultuur is een component van de waardigheid en het burgerschap van de persoon aan de volle richting. Maar als het belangrijk is om deze dimensie van de menselijke waardigheid te garanderen, wordt het gevecht nochtans niet gewonnen want de cultuur op wereldniveau vandaag dreigt „marchandisée“.
3. De promotie van de vrije cultuur
Het woord promotie is dubbelzinnig : hij is van toepassing op deze publiciteitscampagnes en commercieel van verkoop van onderwerpen of diensten aan goedkoopheden en helaas dreigt de cultuur om aan de handen van enkele economische méga-groepen te vallen van de wereld van de media. Men moet dus deze dreiging stigmatiseren en een echte economische strategie voor de vrije cultuur, een promotie van een ander soort leiden.
- zich tegen de commerciële promotie van de cultuur verzetten
Zonder in het detail van de multilaterale handelsbesprekingen, komen erop de omstandigheden bij produktie en van uitwisseling van de onderwerpen van cultuur in te gaan op voor. De advocaten van de vrijhandel voeren de daling van de kosten, de indirecte censuur aan die de steunmaatregelen en het feit zouden impliceren dat de echte talenten geen behoefte ervan…. zouden hebben
Maar die qu ` niet ziet om de cultuur te beschouwen als eenvoudige goederen men
risico de uniformiteit, het verlies van de identiteiten, occultation van de creativiteit kort de vervanging van de ontspanning aan de vrije cultuur
- „een proactieve“ Europese strategie
Tegenover de uitdagingen, enig kan een Europese strategie de cultuur van deze ernstige bedreigingen en zo onze Europese culturele identiteit en onze bijzondere identiteiten redden.
Reeds heeft de Commissie verschillende programma’s opgesteld dat men hier zal doen niet dat op Raphael voor de bescherming van het erfdeel, Media voor de bioscoop, Ariane voor het boek (de defensie van de enige prijs eveneens) in principe wijzen Televisie zonder grenzen (40 % Europese films ; betrekkelijk beheerste reclame ; bescherming van kinderen) de Hoofdsteden van de cultuur, maar de Europese begroting van de cultuur, 500 miljoen euro ongeveer, d.w.z wordt een half % zeer beperkt.
Om een Europese strategie van de cultuur uit te voeren, is het EP van mening dat het zou passen, wetend eveneens dat 7 miljoen personen in deze bijzonder vindingrijke sector in Europa werkt :
- om het volume van de communautaire begroting (tegen 1 %) en de nationale begrotingen op dit gebied te vergroten
- om ruimere belastingvoordelen toe te kennen aan het mecenaat
- om toegang tot de cultuur te doen een echt recht op cultuur en om de ontwikkeling van een Europese ruimte van de cultuur evenals de situatie van de artiesten (hun ruimtes van werk in de industriële braak door ex evenals een statuut voor alle vergelijkbaar met die van intermitterend van de voorstelling in Frankrijk reserveren, statuut zelf bedreigd) te bevorderen.
- om van sancties de oneerbiedigheid van bepaalde normen (door ex de Europese quota’s van films) op elkaar af te stemmen
- om de recente universele Verklaring van Unesco te steunen op de culturele verscheidenheid met het oog op de goedkeuring van een internationale Overeenkomst ter zake
Conclusie
De cultuur of de culturen onder al hun vormen vormen de smeltkroes waar de identiteiten en zich in hoge mate de democratie smeden. Het is niet verrassend want de cultuur spreekt de esthetische en ethische waarden van elke persoon, groep uit, generatie.
Bijgevolg het behoud van het erfdeel waarborgen, de toegang van heel aan de cultuur garanderen maar een vrije en vindingrijke cultuur zijn ook bevorderen tegenover de bedreigingen van „marchandisation“ net zoveel belangrijke uitdagingen voor ons allemaal en SEC in het bijzonder. Maar het is betreurenswaardig dat de Overeenkomst over de toekomst van Europa niets echt nieuw op dit gebied heeft gebracht. Immers wat kan men in de huidige toestand van het voorstel tot oprichting lezen anders dat de cultuur, komen de opvoeding in artikel 15 van het project altijd volgens de fraseologie voor die onder „de ondersteunende werkterreinen“ wordt gekozen, waar slechts van de coördinatieacties, van complement, ondersteunend tussen de Lidstaten worden geleid die – subsidiariteit die de hoge hand op de inhoud en de omvang of het tegenovergestelde van de culturele beleidsmaatregelen houden de overhand heeft. De eenstemmigheid blijft op dit anders genoemde gebied de overhand hebben het risico van onbeweeglijkheid tegenover de onverschrokkenheid zonder complex van de kooplieden van cultuur aan de korting. Vandaar om de rol van een vereniging af te sluiten zoals onze hij nauwelijks erover talrijk is die aanwezig in elk van onze landen is wanneer er debat en over Europees niveau is om de politiek van de cultuur te verdedigen waar zonder er geen waardigheid van de mens is en van mogelijke dialoog tussen menselijk.