Een culturele revolutie
& intellectueel noodzakelijk
Is SEC bereid om zijn eigen „revolutie“ te doen ?
door Dominique LEROY
In alle volgordes van dingen, plaatsen en midden, blijkt het met klaarblijkelijkheid dat men het eind van de evolutie van multidimensionale crisissen leeft. De globale vennootschap is in stand van tectonische wanorde.
1 – Enkele logica die tot belangrijke veranderingen leidt :
a) de mondialisering die grotere tegenstrijdigheden brengt als het geen aporie algemeen is. Ik zal als voorbeeld twee asymmetrische bedroefdheid nemen : van genoteerd van de rijke volkeren, een vorm van „eind van de Geschiedenis“ met de veralgemening van een cultuur van algemeen identieke en volledig onbekende massa ; tegenover dat, de ellende van de wereld, de oorlog en de honger die als eeuwige plagen hebben geleefd.
b) een financiarisation „zonder kusten“ waar de financier economisch beheerst zoals hij nooit is geweest, en waar de eisen van het kapitaal de grenzen van de productie en het openbare belang bepalen. Men heeft déjà-vu ervaring zo’n situatie voor en gedurende de Grote crisis van 1930, maar op mindere schaal.
c) tenslotte, de informatie- en communicationnelles revoluties die een voornaamste overplaatsingsvector vormen. De voorbeelden : „Internet en de verandering van het Europese sociale model“ of „de multidimensionale overplaatsingen van de wereld van „de organisaties““.
De conclusie : om de sprong civilisationnel in geavanceerde wording te grijpen, moet men de systemische analyse transcenderen die onbekwaam is om uit te leggen waarom de structuren hervormen niet meer voldoende is.
2 – het verleden van SEC en zijn werk
a) Werking en ontwikkeling van SEC
– SEC in ontwikkeling (de e-mail MCB 2008) : „De Politiek van de Cultuur is dit instrument dat – over de politiek aan de gewone richting – de hoofddoelstellingen aangeeft die voor een beter leven moeten voortgezet worden, dat de richting van het verloop van de Geschiedenis heeft. Dat wat verandert en altijd opnieuw bijgewerkt moet worden, zijn het de prioriteiten van het beleid inzake cultuur. Dat veronderstelt een onafgebroken analyse van de tijd dat wij leven, bewegingen die de actualiteit beheersen“.
– SEC in werking : ik zal verwijzen naar „de sleutelwoorden“ die SEC volgens H. Bartoli (in „Europa, de Cultuur en de Vrede Begrijpen) kenmerken : „dialoog“ ; „man van cultuur“ ; „beschaving van universeel“… en „actie“. Deze laatste termijn werd door U. Campagnolo gerelativeerd : „SEC is geen soort „rechter hoger“ dan de vonnissen waarvan zich zouden moeten vouwen de geesten“ ; iedereen blijft vrij om zijn eigen positie te bepalen en SEC heeft niet om zich als zodanig uit te spreken ! SEC neemt geen politieke beslissingen in plaats van de personen zelf : het is een plaats van debat, van toelichting van de problemen van onze tijd…
b) het werk van SEC vormt „een gecumuleerd cultureel kapitaal“, zij moet een intellectuele hefboom voor de toekomst worden :
– een erfdeel (zijn archieven, tijdschrift begrijpen, de activiteiten van Venetië en de nationale centra) aan re/valoriser
– een lange dialoog : „aan elke voltallige zitting, stellen wij ons vragen over de dominerende vragen van het vandaag, om de prioriteiten ervan van PC“ af te leiden (MCB 2008)
c) Er bestaat echter grenzen aan deze ontwikkeling die te wijten aan zijn :
– de rechtstandigheid van de organisatiestructuren van SEC
– aan de verdeelde ontwikkeling van de nationale centra ; men zal eveneens lering uit de ervaring van Nieuwsbrief Fr-NL moeten trekken.
– aan de onnozelheid van de financiële middelen, dat het in het middelpunt of in perifirie staat.
Men kan, tegenhouden om te besluiten, dat SEC een associatief leven heeft dat op de gebeurtenissen wordt geconcentreerd – zeldzaam – slechts zijn AG en de Uitvoerende raden !
3 – Enkele verlichting op de belangrijkste crisis van de westerse beschaving en Europa
a) Men moet zich over de onzekere toekomst van onze „intellectuele beschaving vragen stellen“. Daarvoor ik gekozen twee momenten-spil :
– In „Phèdre“, veroordeelt Platon het schrift dat, „verre van een middel aan de vergetelheid te zijn, het product in feite omdat het uitweid het geschrift een zorgeloosheid ten opzichte van veroorzaakt wat wordt gezegd. De geschriften venten een dode gedachte… Het geschrift heeft slechts de schijn van het leven“.
– En tegenwoordig, van de veranderingen in de verspreiding van de kennis kondigen op tijd het eind van een lang haakje aan : „Zoals de abdijen aan de tijd van Gutenberg, zullen de universiteiten in hun huidige vorm verdwijnen“ (Gilles babinet, numerieke verantwoordelijke voor Frankrijk aan de Europese Commissie) ; „het onderwijs zal van amphi aan de on-line koersen voorbijgaan“ ?
b) ten opzichte van het onderzoek, is het steeds moeilijker om zich te positioneren :
Er is enerzijds tennisbaan-termisme waar het tempo van de projecten en de vervroegingen door Internet of de beurs van de waarden wordt bepaald, en van de overkant „lengte-termisme“ die men in te veel werken, standpunten of artikelen vindt die de toepasselijkheid van de real time ontwijken. Het standpunt van Sirius dat in bepaalde gevallen tot een analyse wordt geleid, die te vastberaden naar het verleden is gericht.
c) De gevolgen van de nieuwe technologieën zijn per direct geen décryptables
– Aldus, de computer déconstruit het geschrift, zelfs met een eenvoudige tekstverwerking.
– Elektronische tablettes veranderen de lezingshandeling
– Vormt smartphone, van zijn kant, geen nieuwe opium ?
– Tenslotte, is de overdracht van de kennis door de nieuwe educatieve technologieën (TICE) weinig leesbaar. Met MOOC (Massief Open men Line Courses), dés-humanisé de kennis en nomadisé.
Besluiten : als de toekomst minder tot de rationele geesten wat aan vindingrijk behoort, zal de intellectueel zijn plaats voor de samenleving aan „creatief“, zelf verbonden met de markt min of meer opgeven ?
4 – kan een intellectuele en ethische revolutie een programma voor SEC vormen ?
„Gaat de lucht van de tijd“ niet in een andere richting wanneer men, in de moderne samenlevingen vaststelt, dat „de verering van de ontspanning de cultuur veroordeelt“ (de wereld, 23/8/13). Sommige overwegen voorts om „een cyberdémocratie uit te vinden om de beschaving van numeriek te vergezellen“ terwijl de ego van de personen wordt verergerd en dat „„de dode Persoon“ oosten“.
Enkele vragen (en aanbevelingen) die ik leg :
a) het worden van Europa ?
Door van de Gemeenschap aan de Unie, heeft Europa geen bedrieglijke voorsprong voorbij te gaan gedaan ? In zoverre het concept van gemeenschap heel zijn kracht houdt, is de toekomst niet de Gemeenschap-Unie van 1993 door een Kerkgemeenschap te transcenderen… die om blijft bepalen ?
b) Men moet dan over het vooruitzicht op tijd van een tweede Renaissance zich vragen stellen. Zoals het Henri Bartoli heeft geschreven, „wanneer een beschaving zich niet in zijn cultuur erkent, stelt de vraag zich intensief van de overschrijding van het conflict, van een nieuwe intelligentie van de waarden en de oprichting nieuwe waarden“
c) Men moet de methode van „de Politiek van de cultuur“ herzien :
– Met de snelheid van de informatie, van de discussie en de beslissing, moet SEC niet zich van elke verdenking van „lengte-termisme“ wassen ?
– Men kan zich vragen stellen op wat SEC 20 jaar geleden was en die zij in 20 jaar zou kunnen worden.
d) Men moet vooral de organisatie van SEC herzien :
– de actie decentraliseren en een samenwerking in samenwerkingsverband tussen nationale centra ontwikkelen.
– „Linked in“ zou aan de bouw van een specifiek en aangepast sociaal netwerk kunnen helpen
– Crowdfunding of „de participatieve financiering“ zouden de zenuw van de oorlog kunnen brengen die aan SEC gebrek heeft aan
De conclusie : hervorming of revolutie in SEC ? Men moet een noodzaak aan SEC vinden, zoals in 1950, en dat de wil aanwezig aan het rendezvous is !
De voorraad wat „„Webish“ echter perish“ betreft : welk belang y-a er om uren en dagen op het web te moeten doormaken ?